Van Italië naar Hoorn rond 1500
Accademia Amsterdam was van 1 t/m 3 juni 2018 “Ensemble in Residence” in het festival “Hoorn, Oude Muziek Nu!” en werkte samen met dansgezelschap Fiori di Folia.
Tijdens het festival verzorgden de musici en renaissance-specialisten een wervelende voorstelling, workshops en master classes. Zij gaven dit weekend vorm en toverden Hoorn om tot dé renaissance-feeststad in Italiaanse sferen. Als hoogtepunt was er een fantastisch evenement gepland: een historische optocht, een “sfilata”.
Italië heeft een lange en rijke tradities van “palio’s” (wedstrijden). Al sinds de 15e eeuw zijn dit geliefde evenementen in Italiaanse dorpen en steden. Alle inwoners nemen deel. Bij de optochten (“sfilata’s” of “corteo’s)” wedijveren de deelnemers om de mooiste kostuums of tableaux vivants.
Bij de wedstrijden (“gara’s”) gaat het om wie de besten zijn. Ondertussen doen de bezoekers zich tegoed aan authentieke maaltijden en genieten de bezoekers van (theatrale) straatoptredens. Daarbij spelen, naast muziek en dans, “verkleedpartijen” een grote rol.
Hoorn leeft met de geschiedenis van de handelsvaart door de VOC. In de bloeitijd van deze handelsorganisatie was er een levendige culturele uitwisseling, ook met Italië. Dat had zijn invloed op de mode, de muziek, de architectuur en andere kunsten.
Voorstelling
In deze voorstelling nemen de musici van Accademia Amsterdam en de dansers van Fiori di Folia u mee naar een feestelijke avond in het Italië van de Renaissance.
Een prachtig uitgedost gezelschap arriveert over het water en maakt zich op voor een feestelijke avond met muziek en dans. Het muzikale gezelschap brengt ter afwisseling prachtige instrumentale en vocale muziek van rond 1500.
De dansen uit die tijd kunnen we laten zien zoals ze bedoeld zijn, omdat ze genoteerd zijn in oude manuscripten. Soms kun je die dansen bijna modern noemen vanwege hun abstracte lijnen. Dan weer beleef je een speels gezelschapsspel, waarin mime en partnerwisselingen komische elementen vormen.
Hier sluiten de liederen in dit programma in hun speelsheid bij aan. Het zijn de “popsongs” van de jaren 1500. Deze verschenen in dikke “songbooks” onder het genre “frottola”, “barzeletta” en “villanella”. Vooral de uitgevers Petrucci verzamelden vele honderden liedjes. Ook in de renaissance gingen de meeste over de liefde, haar genoegens en valstrikken. Nog steeds spreken ze een groot publiek aan.
Water komt vaak terug als allegorie voor het vluchtige, het verbindende element, maar ook als onmisbaar voor het (liefdes) leven. Dank maar eens aan een “rivier van tranen”, die een ongelukkige liefde kan veroorzaken. Dat de liefde niet altijd pais en vree betekent, bewijst de “battaglia”, een instrumentale muziekvorm die rond 1500 in Italië ontstaan is. Niet alleen beeldt deze de strijd in een oorlog uit, maar ook die tussen jaloerse geliefden…
Hoorn wordt een Venetië of een Verona op een zwoele voorjaarsavond, die het elegante gezelschap en ook u, publiek, uitnodigt om te genieten van onbekommerde, en soms ook melancholieke, muziek en dans.
Uitvoerenden
Accademia Amsterdam, musici
Constanze Backes, sopraan
Onno Verschoor, schalmeien en blokfluiten (artistieke leiding)
Gustavo Gargiulo, cornetto en blokfluiten
Henriëtte Bakker, dulciaan en blokfluiten
Hans Lub, vedel en rebeq
Michiel Niessen, renaissanceluit
Constance Allanic, renaissanceharp
Norbert Pflanzer, percussie
Fiori di Folia, dansers
Dorotheé Wortelboer (artistieke leiding Fiori di Folia)
Constance Allanic
Liesbeth Boon
Arie Koelemij
Anton Steen
Irene Stolp
